Cùng sứ mệnh lịch sử với Tân Trào (Tuyên Quang), Chợ Đồn (Bắc Cạn) giai đoạn 1946 - 1954, huyện Định Hoá, tỉnh Thái Nguyên được Trung ương Đảng, Chính phủ, Chủ tịch Hồ Chí Minh lựa chọn làm An toàn khu kháng chiến. Ngày nay, Di tích quốc gia đặc biệt An toàn khu Định Hóa đã trở thành điểm du lịch văn hóa, lịch sử đặc sắc của tỉnh Thái Nguyên và vùng Việt Bắc; là địa chỉ đỏ về nguồn, giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ người Việt Nam, đặc biệt là thanh, thiếu niên, nhi đồng.
Trong cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc ta chống thực dân Pháp xâm lược, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên vinh dự được trở thành An toàn khu (ATK) Trung ương - Thủ đô kháng chiến của cả nước. Chính tại nơi đây, Bác Hồ, Trung ương Đảng, Chính phủ, Bộ Tổng tư lệnh Quân đội và nhiều Bộ, ngành Trung ương đã đặt bản doanh để lãnh đạo kháng chiến; nhiều quyết định quan trọng liên quan đến vận mệnh dân tộc đã ra đời. Đặc biệt, ngày 06/12/1953, tại xóm Tỉn Keo, xã Phú Đình, huyện Định Hóa, Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí trong Bộ Chính trị Trung ương Đảng đã ra một quyết định lịch sử: mở Chiến dịch Điện Biên Phủ, đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của dân tộc ta đi đến thắng lợi.
Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào tại Việt Nam
thăm Di tích quốc gia đặc biệt ATK Định Hóa (tháng 4/2021)
Trong những năm tháng kháng chiến đầy gian khổ hy sinh ấy, đồng bào các dân tộc nói riêng và tỉnh Thái Nguyên nói chung đã hết lòng bảo vệ ATK Trung ương, chở che cán bộ cách mạng, cùng bộ đội chiến đấu anh dũng bảo vệ quê hương. Mỗi tên bản, tên núi, tên sông của Định Hóa đều gắn liền với các sự kiện lịch sử của cuộc kháng chiến. Biết bao những địa danh từng là nơi Bác Hồ, Trung ương Đảng, Chính phủ, Bộ Tổng tư lệnh Quân đội và các đồng chí lãnh đạo Trung ương (Trường Chinh, Phạm Văn Đồng, Tôn Đức Thắng, Võ Nguyên Giáp, Nguyễn Lương Bằng, Hoàng Quốc Việt,…) đã ở để làm việc, lãnh đạo kháng chiến như Tỉn Keo, Khuôn Tát, Nà Mòn, Thẩm Khen, Khau Tý, Phụng Hiển, Đồng Đau, Làng Quặng, Bảo Biên, Thẩm Tắng, Đèo De - Núi Hồng,… mãi mãi đi vào lịch sử dân tộc. Trên địa bàn huyện Định Hóa hiện có 182 điểm di tích lịch sử, văn hoá, trong đó có 28 di tích đã được Nhà nước công nhận di tích cấp quốc gia, 28 di tích được công nhận cấp tỉnh, năm 2012 quần thể di tích lịch sử ATK Định Hóa được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt.
Ngày nay, được sự quan tâm của Trung ương Đảng, Chính phủ, sự đầu tư của các bộ, ban, ngành Trung ương, các di tích thuộc ATK Định Hóa sau khi được xây dựng, tôn tạo đã nhanh chóng phát huy tác dụng, thu hút mỗi năm hằng chục ngàn cán bộ, chiến sĩ và nhân dân cả nước hành hương về thăm chiến khu xưa. Nhiều đoàn khách quốc tế cũng đã tới Tỉn Keo - Khuôn Tát để tận mắt thấy “Đại bản doanh của chính phủ Hồ Chí Minh trong kháng chiến chống Pháp”. Đây chính là những lợi thế và tiền đề để tỉnh Thái Nguyên phát triển du lịch gắn với các điểm di tích lịch sử văn hóa. Những năm qua, tỉnh Thái Nguyên đã và đang triển khai nhiều giải pháp phát triển du lịch. Ngày 08/8/2018, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên ban hành và triển khai Nghị quyết số 08-NQ/TU về định hướng phát triển du lịch tỉnh Thái Nguyên đến năm 2030; ngày 23/3/2021, Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành Nghị quyết số14/NQ-HĐND về thông qua đề án phát triển du lịch tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030, trong đó phát triển du lịch gắn với bảo tồn và phát huy hiệu quả các di tích lịch sử truyền thống được xác định là một trong 3 sản phẩm du lịch chủ lực của tỉnh.
Di tích quốc gia đặc biệt ATK Định Hóa đã trở thành di sản văn hóa quý giá của quốc gia, dân tộc; là địa chỉ đỏ để giáo dục truyền thống cách mạng về lòng yêu nước, bồi dưỡng lòng tự hào, tự tôn dân tộc, tiếp tục phát huy truyền thống uống nước nhớ nguồn, đấu tranh, giải phóng dân tộc, qua đó nêu cao trách nhiệm đối với việc bảo vệ, xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp. Việc bảo tồn, phát huy giá trị các di tích lịch sử ATK Định Hóa gắn với văn hóa lịch sử và du lịch có vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Ngày 24/6/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1008/QĐ-TTg “Phê duyệt Quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi Di tích quốc gia đặc biệt An toàn khu (ATK) Định Hóa gắn với phát triển du lịch tỉnh Thái Nguyên”, theo đó, tổng diện tích lập quy hoạch Di tích là 197 ha, thuộc địa bàn các xã Phú Đình, Điềm Mặc, Định Biên, Bảo Linh, thị trấn Chợ Chu, huyện Định Hóa và các khu vực cảnh quan, di tích phụ cận có liên quan. Trên cơ sở quy hoạch, Thái Nguyên sẽ đẩy mạnh phát triển du lịch văn hóa, lịch sử; du lịch tín ngưỡng tâm linh; du lịch sinh thái; đồng thời xây dựng nhiều chương trình du lịch trong khu di tích, tại các điểm di tích, tạo thành sản phẩm đặc sắc mang thương hiệu ATK Định Hóa thấm đượm yếu tố văn hóa Thủ đô gió ngàn.
Kiều Hoa