Thái Nguyên là mảnh đất giàu truyền thống văn hóa, yêu nước và đấu tranh cách mạng. Do có vị trí địa chiến lược nên ngay sau khi Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lựa chọn Thái Nguyên là một trong những nơi để xây dựng An toàn khu (ATK) Trung ương. Ngày 20/5/1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh đến ATK Định Hoá, Thái Nguyên.
Địa danh đầu tiên Người đến ở và làm việc là tại đồi Khau Tý, thôn Điềm Mặc (nay là xã Điềm Mặc, huyện Định Hoá) và ở đó đến ngày 11/10/1947. Nơi ở và làm việc của Bác là một căn nhà sàn lợp lá gồm hai gian được dựng trên đồi Khau Tý, nép mình bên cây cổ thụ. Từ nơi Bác ở có con đường mòn đi sang huyện Sơn Dương (tỉnh Tuyên Quang), xuống huyện Đại Từ (tỉnh Thái Nguyên), lên huyện Chợ Đồn (tỉnh Bắc Kạn), ra huyện Phú Lương (tỉnh Thái Nguyên) và nhiều đường tắt đi lại kín đáo, thuận tiện.
Lán Khau Tý tại thôn Điềm Mặc (nay là xã Điềm Mặc, huyện Định Hoá)
Từ ngày 20/5 đến ngày 11/10/1947 tại lán Khau Tý, thôn Điềm Mặc, Bác Hồ và Trung ương Đảng, Chính phủ đã họp bàn và đưa ra nhiều quyết sách quan trọng, chỉ đạo cuộc kháng chiến, kiến quốc của dân tộc. Đặc biệt, vào cuối tháng 9 đầu tháng 10 năm 1947, trong khi thực dân Pháp ráo riết mở cuộc tấn công lên Việt Bắc, tại căn lán nhỏ trên đồi Khau Tý, với bút danh XYZ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã hoàn thiện cuốn “Sửa đổi lối làm việc” gồm 6 phần đề cập đến các vấn đề: Phê bình và sửa chữa; Mấy điều kinh nghiệm; Tư cách và đạo đức cách mạng; Vấn đề cán bộ; Cách lãnh đạo; Chống thói ba hoa. Đây là tác phẩm đặc biệt quan trọng về công tác xây dựng Đảng trong điều kiện Đảng cầm quyền. Qua công cuộc đấu tranh bảo vệ thành quả cách mạng và chính quyền non trẻ mới được hai năm, Chủ tịch Hồ Chí Minh sớm nhận ra các khiếm khuyết trong tổ chức, bộ máy, những nhược điểm trong phương thức, lề lối làm việc, nếu chậm khắc phục sẽ ảnh hưởng tới uy tín của Đảng và sự nghiệp cách mạng. “Sửa đổi lối làm việc” là nhằm giáo dục đội ngũ cán bộ, đảng viên, sửa chữa các khuyết điểm về cách thức tổ chức, lề lối, tác phong làm việc, tư tưởng, đạo đức, lối sống, từ đó nâng cao năng lực công tác, sức chiến đấu, sức mạnh đoàn kết, nêu cao đạo đức cách mạng, chấp nhận mọi hy sinh gian khổ vì lợi ích của Tổ quốc, của nhân dân, đáp ứng nhiệm vụ mà Đảng và dân tộc giao phó. Lời Người dạy trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” mãi là tài sản vô giá, ngọn hải đăng soi sáng cho toàn Đảng, toàn dân tộc nói chung, Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên nói riêng nỗ lực rèn luyện, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, xứng đáng với sứ mệnh lịch sử giao phó, thực sự trở thành Đảng cầm quyền là “đạo đức”, là “văn minh”; từ đó củng cố, nâng cao niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Di tích Khau Tý đã được phục dựng từ năm 2004, 2005 với các hạng mục: Nhà trưng bày, nhà sàn, nhà bếp, giao thông hào, bia đá, hệ thống biển chỉ dẫn,... Địa điểm Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Khau Tý đã được xếp hạng di tích cấp quốc gia theo Quyết định số 92/2006/QĐ-BVHTT, ngày 15/11/2006 của Bộ Văn hóa - Thông tin./.
Kiều Hoa (Tổng hợp)