Đồng chí Lương Văn Tri, sinh ngày 17/8/1910, trong một gia đình nông dân người dân tộc Tày giàu truyền thống yêu nước và hiếu học tại xã Mỹ Liệt, tổng Mỹ Liệt, châu Văn Uyên, nay là xã Điềm He, tỉnh Lạng Sơn. Tham gia hoạt động yêu nước từ khi còn đang học tiểu học, anh dũng hy sinh khi mới 31 tuổi, cuộc đời hoạt động cách mạng của đồng chí Lương Văn Tri hết sức oanh liệt và vẻ vang, là tấm gương sáng ngời về tinh thần kiên trung, bất khuất của người chiến sĩ cộng sản, nhà lãnh đạo tiền bối tiêu biểu của Đảng và cách mạng Việt Nam.
Trong suốt chặng đường hoạt động cách mạng, trọn đời vì nước vì dân đồng chí đã hoàn thành tốt nhiệm vụ phụ trách công tác quân sự của Xứ uỷ Bắc Kỳ, có những cống hiến xuất sắc đối với việc xây dựng Đội du kích Bắc Sơn và củng cố Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn, góp phần quan trọng cho phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Quang cảnh Hội thảo khoa học: Đồng chí Lương Văn Tri với cách mạng Việt Nam và quê hương Lạng Sơn
được tổ chức tại tỉnh Lạng Sơn, ngày 16/8/2025
Tham gia phong trào yêu nước từ sớm, đồng chí Lương Văn Tri đã cống hiến trọn đời cho sự nghiệp đấu tranh giành độc lập cho Tổ quốc và tự do, hạnh phúc cho Nhân dân. Không màng lợi ích cá nhân, với tinh thần yêu nước nồng nàn và nhiệt huyết tuổi trẻ, đồng chí Lương Văn Tri đã sớm giác ngộ cách mạng, đến với lý tưởng cao đẹp, với con đường cách mạng vô sản do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc lãnh đạo. Dù bị thương nặng và sa vào tay kẻ địch, đồng chí Lương Văn Tri vẫn giữ vững khí tiết của người đảng viên cộng sản, trung thành, sắt son với Đảng, với Nhân dân, kiên quyết bảo vệ Đảng và phong trào cách mạng. Đồng chí đã sống, chiến đấu và cống hiến trọn tuổi thanh xuân cho sự nghiệp cách mạng cao đẹp của Đảng và dân tộc.
Đặc biệt, đồng chí đã đóng góp công lao to lớn trong công tác xây dựng tổ chức đảng, phát triển phong trào cách mạng ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số các tỉnh biên giới Việt - Trung. Với cương vị là Chỉ huy trưởng Đội du kích Bắc Sơn, Chỉ huy trưởng, Chính trị viên Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn, đồng chí Lương Văn Tri có nhiều công lao trong việc xây dựng căn cứ Bắc Sơn - Võ Nhai, phát triển Đội du kích Bắc Sơn trở thành Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn (Đội Cứu quốc quân I) - là một trong những đơn vị tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam được Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh “Thưởng tặng Huân chương Quân công hạng Nhất”.
Nhằm tiếp tục duy trì “tiếng súng Bắc Sơn” để cổ vũ phong trào cách mạng cả nước và ủng hộ công cuộc chống phát xít của nhân dân thế giới, ngày 15/9/1941, tại rừng Khuôn Mánh, làng Ngọc Mỹ, xã Tràng Xá, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên (nay là xã Tràng Xá, tỉnh Thái Nguyên), Trung đội Cứu quốc quân II được thành lập, gồm 47 cán bộ, chiến sĩ. Bên cạnh những đồng chí đã tham gia từ những ngày đầu khởi nghĩa Bắc Sơn, từng chiến đấu trong Đội Cứu quốc quân I, những chiến sĩ mới đều là đội viên tự vệ đã trải qua đấu tranh chống địch ở cơ sở. Noi gương đồng chí Lương Văn Tri, các đội viên Cứu quốc quân sau này đã tiến hành nhiều trận đánh, giành nhiều thắng lợi vẻ vang, góp phần đẩy mạnh phong trào đấu tranh tiến tới Tổng khởi nghĩa giành chính quyền cách mạng (tháng 8 năm 1945). Khu căn cứ Bắc Sơn - Võ Nhai cũng là căn cứ mở đầu cho quá trình xây dựng căn cứ địa Việt Bắc và có những đóng góp to lớn vào thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
Ghi nhận những cống hiến, đóng góp của đồng chí Lương Văn Tri đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, ngày 27/12/2022, Bộ Chính trị đã Kết luận: “Đồng ý công nhận và bổ sung đồng chí Lương Văn Tri vào danh sách các đồng chí lãnh đạo tiền bối tiêu biểu của Đảng và cách mạng Việt Nam”. Đây là niềm vinh dự, tự hào to lớn của nhân dân Việt Nam. Nhân dịp kỷ niệm 115 năm Ngày sinh đồng chí Lương Văn Tri (17/8/1910 - 17/8/2025), chúng ta cùng ôn lại truyền thống vẻ vang của dân tộc, tưởng nhớ về cuộc đời và sự nghiệp hoạt động cách mạng kiên cường, bất khuất của đồng chí Lương Văn Tri để các thế hệ trẻ hôm nay và mai sau mãi ghi nhớ, tỏ lòng tri ân, từ đó tích cực học tập, rèn luyện, lao động, góp phần xây dựng một nước Việt Nam phồn vinh, thịnh vượng, tiến vào kỷ nguyên mới của dân tộc.
Quỳnh Thơ